BEDEN DİLİ İLE OLUMLU İZLENİM OLUŞTURMA

Bireylerin ilk izlenim için ikinci bir şansları bulunmadığından ilk karşılaşma anında görünüşüne ve konuşmasına dikkat etmeleri gerekir.
Güvenilmek, tutarlı olmak ve kişisel bütünlüğü sağlamanın yolu dürüstlükten geçer. Davranışlarınız sözlerinize uyarsa tutarlılığı yakalamış olursunuz, bu da güveni artırır.
Anthony Robbins: “İletişim güçtür, iletişimi etkili kullanabilenler, kendilerinin dünya deneyimlerini ve dünyanın onlar üzerindeki deneyimlerini değiştirebilirler.” diyerek iletişimin önemine vurgu yapmıştır.
Doğru İletişim Oluşturmak:
Güler yüzlü, kişilere saygı göstererek, iyi ve sessiz dinleyerek, utandırmadan, kırmadan, yardım etme fırsatı vererek, fikir sorarak, yardım isteyerek oluşturulan iletişimdir.
J. Tschohl “Ne söylediğiniz değil, nasıl söylediğiniz önemlidir.” diyerek söyleyiş tarzımızın önemli olduğunu vurgulamıştır.

Olumlu İzlenim Oluşturmak İçin Dikkat Edilecekler:
1- Gözler: İletişimde en önemli öğe gözlerdir. Gözler her şeyi anlatır. Konuşurken karşısındakiyle göz teması kurmak, kendine güveni gösterir ve çevresindeki kişilerin konu ile ilgilerini korumalarını sağlar. Göz temasını doğru kurmak önemlidir. Gözlerine bakarak konuşmak karşınızdakilere değer vermektir.
2- Yüz ifadesi: Yüz ifadesi kişiye özgüdür ve iletişim tarzımızı belirler. Kaşları kaldırmak, yüzün kızarması, ağzın aşağıya doğru eğilmesi gibi hareketler, iletişimde olduğumuz kişi veya kişilerde bir etki ve izlenim uyandırır.
Canlı olun, mümkün olduğu kadar sıcak ve dostça tebessüm ederek gülümseyin. Yüzünüz çevreye olan ilgisini yansıtmalıdır. Yüz ifademizin canlılığı, bizim hedeflerimiz ve beklentilerimiz konusunda olumlu ipuçları verir.
3- Gülümsemek: Peygamber Efendimiz: “Gülümsemek sadakadır.” diyerek gülümsemenin ne kadar önemli olduğunu vurgulamıştır.
Gülümsemenin ağrı kesici etkisi vardır. Kalbi güçlendirir. Nabız atışlarını düzenler. Beyne giden kan akışını hızlandırır. Bir dakika gülme, 12 dakikalık koşuya eşdeğerdir. Bedenimize 14 kat daha fazla oksijen pompalanır. Gülmek için 17, kaş çatmak için 52 yüz kası çalışır. Gülümsemek sizi rahatlatırken karşınızdaki kişileri de mutlu eder.

4- İlk izlenim: İki kişi arasındaki ilk etkileşim, iletişim sürecinin önemli belirleyicisidir. Kişinin beden dili, kullandığı kelimeler, taşıdığı aksesuarlar, içinde bulunduğu fiziki ortam, iletişimi etkileyen faktörlerdir. Bu faktörler, algılayan kişide bir yer bulur ve kişi o çerçeve içerisinde yorumlanır.

İlk algılarımızın oluşturduğu yargı, iletişim biçimimizi ve kişiye atfettiğimiz değeri etkiler. Algılayanın kişisel özellikleri ve toplumsal normları ile kalıplaşmış olan yargılar, etkileşim verilerine bağlı olarak iletişimin ilk anında bir “karar” verdirir. İlk izlenim, yaptığınız hareketler ve sözlerin birleşiminde çok önemlidir. Basit bir nezaket davranışı, binlerce kelimeden çok daha etkilidir. Hayranlık kazandırır, dinleyenleri büyüler.
5- Baş hareketleri: Başımızın küçük bir hareketi ile karşımızdaki kişinin konuşmasını destekleyip güven oluşturabiliriz. Başınızı aşağı yukarı hareket ettirerek onu anladığınızı ve dinlediğinizi hissettirin. Başınızı hafif sallamanız, karşınızdaki kişide “anlaşıldım, dinleniyorum” duygusu oluşturur. Karşıdaki kişi rahatlar ve iletişim kalitesi artar.
6- Jestler: Jestler ve mimikler, diğer kişilere görsel sinyaller gönderen hareketlerdir. Bizim bir jestten söz edebilmemiz için yapılan hareketin, bir başkası tarafından görülmesi ve yaşadığımız duygu ve düşünceyle ilgili bir bilginin karşımızdakilere iletilmesi gereklidir.
Baş, el kol, ayak, bacak ve bedenin kullanımı jestleri oluşturur. Çok aşırıya gitmeden jestlerinizi kullanın. Fazla el kol hareketi yapmak karşımızdaki insanın güvenini kırabilir ve dikkatini dağıtabilir. Ellerimizi kontrollü hareket ettirmeli ve karşımızdakine dinleme fırsatı tanımalıyız. Ellerinizi cebinizde tutmaktan ve kollarınızı kavuşturmaktan, ellerinizle ağzınızı örtmekten kaçının. İletişimde kullanılan jestlerin ince, açık ve net olması gereklidir. Güvenli bir ifade, verilen mesajla uyum içindeki ifadedir.
7- Mimikler: Yüz kaslarının anlatım amaçlı kullanımı mimikleri oluşturur. İnsanlara görsel sinyaller gönderen hareketlerdir. Duygularımızı destekleyen onları somutlaştıran hareketlerdir.
8- Beden Duruşu: İletişimde bulunduğumuz insanlarla ilişkilerimizde ayaktaysak dik durmamız, oturuyorsak oturduğumuz koltuk veya sandalyeyi tam manası ile doldurmamız, konuşan muhatabımıza yönelerek onu dinlememiz, iletişimden memnun olup olmamamız konusunda karşımızdaki kişiye fikir verecektir.
Bir kimse ile konuşurken öne eğilin ve ilginizi gösterin. Bu karşınızdaki insanda güven oluşturacaktır.
9- Güvenli duruş sergileyin: Araştırmalar, insanların hissettikleri gibi davranmaktan çok, davrandıkları gibi hissettiklerini ortaya koymuştur. Canı sıkılan bir insanın; kaşları çatık, yüzü asık, omuzları düşük ve iletişime kapalıdır. Kaşlarımızı çattığımız, yüzümüzü astığımız, için canımızın sıkıldığını düşünmeyiz.
İnsan hangi duyguları hissetmeye başlarsa, beden kimyasındaki değişiklerle, o yönde davranışlar sergiler. Güvenli duruş sergilemek, güvenli algılanmanızı sağlayacaktır.
10- Beden Dili Özellikleri: Beden dik durumdadır, rahat bir duruş sergiler, omuzlar diktir, otururken bacaklar bitişik durumdadır, eller açık konumdadır, baş ile onaylar, dikkatli dinler, karşısındaki kişi ile ilgilidir, bakışları ile karşısındakini önemser, ses akıcıdır, rahattır, seste gereksiz alçalma ve yükselme yoktur.
11- Fiziksel görünümünüze dikkat edin: Fiziksel görünümleriyle bakımlı ve çekici olan kişiler ilk izlenim yoluyla gerçekleşen etkileşimde diğer bireylere göre daha iyi algılanmaktadırlar. Fiziksel olarak iyi görünmek, kişilere yeteneklilik, incelik, dürüstlük ve zekilik gibi özellikler yüklendiğini göstermiştir.
Kendisine özen gösteren ve fiziksel açıdan iyi bir görünüme sahip kişiler, çevrelerinden de aynı oranda ilgi ve itibar göreceklerinden toplumsal hayatta daha güvenli olarak algılanacaklardır.
12- Kişisel yakınlık: İnsanlara onları rahatsız etmeyecek, mümkün olan en yakın mesafede durmaya gayret edin. Karşımızdakilerin duygu ve hareketlerini daha çabuk anlamamızı sağlayacaktır. Muhatabımızı tanıyıp ona göre bir ölçü oluşturmamız ve denge konusunda gerekli hassasiyeti sergilememiz önemlidir.
13- İlgi merkezini insanlara göre oluşturmak: Olumlu bir ilk izlenim oluşturmanın en etkin yolu sizin de karşınızdaki kişinin diyalogun merkezi olduğunu göstermektir. Diğerleri odaklı olduğunuzu kanıtlayın, ilk kez karşılaştığınız kişiler sizi yeniden görmek için can atacaklardır.
Daima konuştuğunuz ve sizinle konuşan insanlara dönük olun. Mümkün olduğu kadar çok kişiye merkezinizi açık tutun. İletişimde muhatabımıza doğru durmamız önemli bir kuraldır. İkiden fazla kişinin olduğu iletişimlerde merkezimizi mümkün olduğu kadar çok kişiye açmalıyız ki, iletişim sağlıklı bir şekilde oluşsun.
14- Bedensel temas: İnsanları tedirgin etmeden, mümkün olan durumlarda bedensel teması kullanın.
İnsanların dokunulmaya, bedensel temasa ihtiyaçları vardır. Bu anlarda muhatabımızın kişiliği elverdiği ölçüde ve dengeli bir şekilde beden teması kurulmalıdır.
15- Dinleme: İletişimin en önemli dinamiklerinden ilki muhatabımızı dinlemektir. İyi bir dinleme beceriniz olduğunu gösterirseniz mükemmel bir ilk izlenim sağlayabilirsiniz.
Dinleme hadisesine anlam katan uzvunuz ise gözlerimiz kadar başımızın hareketleridir. Karşımızdaki muhatabımızın düşüncelerini kabul etsek de etmesek de, muhatabımıza “anlaşıldım” hissini yaşatmak için söylenenlerin bizde buldukları karşılıklarını başımızın hareketleri sayesinde geri bildirim ile muhatabımıza bildiririz.
Dale Carnegie “Dinlemek, gösterebileceğimiz nezaketlerin en yükseğidir.” diyerek dinlemenin önemini vurgulamıştır.
Karşımızdaki konuşan kişinin gözlerinin içine bakarak onu dinlemek aktif bir dinleme faaliyetidir. İlginin üzerinde olması insanların hoşuna gittiği gibi, konuşan kişinin de hoşuna gider ve iletişimi devam ettirmek ister.
16- Dış görünüş: Grup normlarına, toplumsal rol ve statünüze uygun giyinin. Takı ve aksesuarlarınız kişiliğinize uygun olmalıdır.
Cenap Şehabettin “Güzel bir kıyafet, iyi bir tavsiye mektubudur.” diyerek giyimin önemini vurgulamıştır. Temsil ettiğimiz gruba uygun, toplumun kabul ettiği kıyafetler, bir değer ifadesidir. Uygun kıyafet doğru iletişim kapısı açar. Temiz, düzgün bir dış görünüşümüzün olmasını sağlamalıyız.
İnsan dış görünüşü ile karşılanır. İmaj düzgünlüğü bize itibar kazandırır. Kendimize gösterilen özen, değer katar. Kıyafet insanın kimliğidir, dünyasıdır. Çevreye verdiği mesajdır.
17- Materyaller: Kişiler arası iletişimde mesaj iletmek için başvurduğumuz yollardan biri de araçlar kullanmaktır. Rozetler ya da takılar takarak, kokular sürerek belirli kıyafetlere bürünerek çevremize çeşitli mesajlar iletiriz.
Kullandığımız materyaller kişiliğimizin bir göstergesidir. İletişim kurduğumuz insanların bizi güvenli ya da güvensiz algılamasını sağlar.
18- Mekân kullanımı: İnsanlar kendi çevrelerinde oluşturdukları boş mekânlar yoluyla da iletişimde bulunurlar.
Sevdiğimiz insanlara yakın durmayı tercih ederken, daha az sevdiklerimizle aramızda mesafe bulunmasına dikkat eder, hiç tanımadığımız insanlara ise daha uzak dururuz.
19- Konuşmanın sözel özellikleri: Çok fazla ve çok hızlı konuşmaktan kaçının Bir topluluk içinde konuyla ilgili konuşun. Sesinizin yüksekliğini ve tonunu, bulunduğunuz çevreye göre ayarlayın. Konuşmalarda daha alçak bir ses perdesi kullanmaya özen gösterin. İnandırıcı ve güvenilir olmalısınız.
20- Konuşmanın içerikleri: İletişimin bir içerik bir de ilişki boyutu vardır. İlişki düzeyi içerik boyutuna çerçeve oluşturur ve anlam verir. İletişimin içerik boyutunda dil olumlu kullanılmalı ve çevrede güven oluşturmalıdır.
21- İletişim Algısı: Ne söyleyeceğimizi bilmek, Ne zaman söylemenin uygunluğunu bilmek, Neyi söylemenin doğruluğuna karar vermek, Nerede söylemenin uygun olacağını bilmek, En iyi nasıl söylenebileceğini düşünmek, Olayları basitçe anlatabilmek, Akıcı bir dille konuşabilmek, Göz teması kurarak konuşabilmek, Dikkati yoğunlaştırmak, Verdiğimiz mesajların, alınıp alınmadığını fark etmektir.
22- Ne söylediğinizden daha çok nasıl söylediğiniz önemlidir: İnsanlarla iletişim kurarken, mesaj iletirken üç kanal kullanırız: söz, ses tonu ve beden dili. Kelimeler dışında beden dili ve vurgular iletişimin %93’ünü oluşturmaktadır.
Öncelikli olarak beden duruşu ve görsel hareketler doğru kabul edilmektedir. Görsel mesajlarımızı değerlendirmeyi öğrenerek insanları olumlu etkileme gücüne sahip olabilirsiniz.
MURAT ERTAN
EĞİTİM BİLİM UZMANI
İLETİŞİM UZMANI